Kaldıraç bir çeşit basit makinedir.
Bir kaldıraç dönme noktası (destek) etrafında hareket edebilen bir çubuktur. Kaldıraç üzerindeki kuvvetler:
Bu iki kuvvetin çubuk üzerinde uygulandığı noktaların desteğe uzaklıkları belirlidir. Bu uzaklıklar kaldıracın kuvvet kollarını tanımlar.
Etki ve tepki kuvvetlerinin oranı kaldıracın kuvvet kazancı ile ters orantılıdır. Eğer destek yükün bulunduğu noktaya yakınsa (kısa yük kolu) veya uygulanan kuvvet destekten uzaksa (uzun kuvvet kolu), yükü kaldırmak için gerekli kuvvet küçüktür. Kuvvetlerin uygulandığı noktalar ile büyüklükleri arasında ters orantı vardır.
Yük kolu kısa olduğunda yükün ağırlığı uygulanan kuvvetten fazla olur. Benzer şekilde, kuvvet kolu kısa ise yükün ağırlığı uygulanan kuvvetten büyüktür.
Kaldıraç sayesinde destek noktasına uzaklığa göre uygulanan kuvvetin büyüklüğü artırıp-azaltılabilir. Bu sayede uygulanan kuvvetin büyüklüğü en fazla olabileceği gibi cismin yaptığı yerdeğiştirme de en fazla olabilir.
İbreyi desteğin bulunduğu yere kaydırın.