Interactieve aarde: oceaanstromen
De zeestromen zijn de grote verplaatsingen van zeewater. Het zijn cyclische verplaatsingen die zich over duizenden kilometers uitstrekken. Wetenschappers onderscheiden twee grote typen stromingen:
- De oppervlaktecirculatie (tot een dipte van maximaal 300 m)
- De thermohaliene of dieptestromingen.
De stromingen worden beïnvloed door een aantal parameters:
- De winden (bij de oppervlaktestromingen)
- De watertemperatuur
- Het zoutgehalte van het water (houdt direct verband met de dichtheid)
- Het onderzees reliëf en de vorm van de kust
De oceaanstromen spelen een belangrijke rol in het verklaren van de klimaten op aarde. Wetenschappers vrezen dat de klimaatopwarming de enorme klimaatregelaars verstoort die door de zeestromen worden gevormd. Vaak wordt het geval aangehaald van de Golfstroom (Noord-Atlantische oceaan) die als enige verantwoordelijk is voor het gematigd klimaat van West-Europa. Een vertraging of een stilstand van de Golfstroom wekt een grote verandering van het klimaat in heel dat gebied op.
De zeestromen beïnvloeden ook de biologische cycli van talloze zeediersoorten door een aanvoer van seizoensplankton. De migrerende dieren benutten deze "ecologische gangen".
De oppervlaktestromen vormen aan het aardoppervlak grote ringen die "oceaangyren" worden genoemd. Het zijn stromingen die op dezelfde manier wervelen als de overheersende winden. Dit is de corioliskracht (een gevolg van de draaiing van de aarde) die verklaart waarom de stromen op het noordelijk halfrond met de klok mee en op het zuidelijk halfrond tegen de klok in zijn. In het midden van deze gyren concentreert zich allerlei afval dat is meegedreven tijdens een zeereis van vele duizenden kilometers.
Bron: NOAA (National Oceanic and Atmospheric Administration)
Sitograpfie:
- Oceaanstromen: http://www.sciencepresse.qc.ca/blogue/mathieu-rancourt/2016/03/17/courants-oceaniques
- Benjamin Franklin en de Golfstroom (in het Engels): https://www.nha.org/library/hn/HN-v44n2-gulfstream.htm
- De eerste kaart van de Golfstroom van Benjamin Franklin: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Franklingulfstream.jpg
